Landgoed lauswolt.
Het landgoed Lauswolt is vernoemd naar de familie Lauswolt.
Aanvankelijk waren het twee boerderijen. De ene staat er nog en wordt bewoond door Rutger Hauer, de andere is verdwenen.
De familie Lauswolt is uitgestorven, maar in de vrouwelijke lijn stammen veel mensen nog van hun af. (N.B zo ook de tak Van Boelens).
Het landgoed werd in 1826 gekocht door Binnert Philip van Eysinga (in 1811 getrouwd met Eritia Ena Romelia, baronesse van Lynden, zus van Frans Godaert).
Via vererving kwam het geheel in 1867 in bezit van hun 25-jarige kleinzoon Augustinus Lycklama à Nijeholt.
Augustinus liet in hetzelfde jaar door de architect Samuel Adrianus van Lunteren het herenhuis, een stal, een koetshuis en een koetsierswoning bouwen. Het huis zou aanvankelijk één verdieping tellen en fl.32.000 kosten. Tijdens de bouw werd besloten er een tweede verdieping op te plaatsen waardoor de bouwsom tot fl.38.000 op liep.
Het bezit was 112 ha. groot. Architect Van Lunteren ontwierp daarin ook een park, tuinmanswoning en een bloemenkas. Dat werd in drie jaar voltooid.
De totale kosten bedroegen daarmee fl 90.000.
Augustinus trouwde vervolgens in 1872 met een nicht van de vrouw van kantonrechter Maurits van Harinxma. Hun dochter Ypkjen Hillegonda werd nog op Lauswolt geboren, maar de familie verhuisde naar Den Haag en gebruikte het landhuis alleen tijdelijk.
In 1878, ongeveer tien jaar na de bouw verkocht Augustinus het landgoed, een zathe en nog enkele landerijen onder Lippenhuizen ( ruim 77 ha.groot) voor fl. 100.000 aan zijn neef Rijnhard van Harinxma thoe Slooten.
Rijnhard, in 1841 in Drachten geboren als zoon van de grietman, woonde als weduwnaar met zijn twee kinderen, Maurits en Adriana Janke, in het pand Hoofdstraat 62.( Het huis van de Mellema's )nu bewoond door Berend en Roelina Vis. Hij zou nog een halve eeuw op Lauswolt wonen.
Maurits overleed al jong door een auto-ongeluk.
Adriana trouwde met mr. Jan Bieruma Oosting, die in Oranjewoud geboren was.
Na Rijnhards overlijden in 1928 werd zij eigenaresse.
Voordat ze in het huis trokken, lieten ze het huis moderniseren met een aangebouwde serre aan de oostkant. Het koetshuis werd garage en chauffeurswoning. Ook het park werd aangepast.
Jan Bieruma-Oosting maakte in 1936 een einde aan z'n leven in de hal van Lauswolt. Het huwelijk was verkild. Zijn graf is op het kerkhof te vinden langs het pad ten noorden van de Dorpskerk. Zelfs bij de begrafenis schijnt het een kouwe bedoening te zijn geweest.
Adriana overleed in 1954, waarna de erfgenamen het landgoed verkochten aan de Algemeene Friesche Levensverzekering Maatschappij. Na de nodige verbouwingen kreeg het landhuis zijn bestemming als hotel.
Op oude foto,s is te zien dat er ook een eendenhok in de vijver stond en dat daar 2 zwanen zwommen.
Ook nu zwemmen er weer de zwanen rond in de vijver.
